Zomerkampen genieten een groeiende populariteit. De grootste commerciële aanbieders zien de groei met 10% tot 20% per jaar toenemen.
In het kort
De vraag naar zomerkampen groeit. De grootste commerciële aanbieders zien de vraag met 10% tot 20% per jaar toenemen.
Maar het zomerkamp is hier, in tegenstelling tot in het buitenland, nog lang niet ingeburgerd.
Bedrijven zien kansen om te groeien, maar temperen de verwachtingen. Veel kleine spelers verdienen nauwelijks geld.
De markt voor zomerkampen is bovendien afhankelijk van het weer en de economie.
Groepsaccommodatie Het Buitencentrum in Oldebroek is deze zomer het exclusieve domein van kinderen. In de eetzaal zitten de meisjes van zomerkamp Just Girls, die enkel oog hebben voor elkaar en de roze cupcakes op tafel. In de ‘game-room’ gaan de jongens van Game & Reality los op de Playstation. Buiten staat een groep jongens en meisjes van het bushcraft-kamp klaar om op ‘bivak’ te gaan: slapen onder een dekzeiltje in het privébos van het buitenverblijf.
Dertig kilometer verderop, op kampeerterrein De Paasheuvel in Vierhouten, danst een groepje pubers enthousiast de macarena in de Zonnehal. De 255 deelnemers van het FNV Zomerkamp hebben net veertig blikken knakworsten weggewerkt bij de lunch. Dat het buiten regent, deert niemand. ‘We hebben vanavond een discofeest en daar kun je een date voor regelen’, zegt de 14-jarige Helena. ‘Dat is het gesprek van de week.’
Zomerkampen in de lift
Vakbond FNV en Club Adventure zijn twee van de naar schatting tweehonderd aanbieders van kindervakanties. Ze vertegenwoordigen twee uitersten. Club Adventure is een van de grootste commerciële aanbieders en vraagt €549 voor een week bushcraft–kamp. FNV organiseert al bijna honderd jaar een kamp voor (klein)kinderen van leden en vraagt een vrijwillige bijdrage van €100.
De vraag naar zomerkampen neemt toe, blijkt uit een rondgang. De grootste commerciële aanbieder Vinea Vakanties is sinds 2015 met 20% per jaar gegroeid, zegt eigenaar Hugo Mensink, die in zijn jeugd zowel deelnemer als reisleider bij Vinea is geweest. Ronald Valenteijn van Club Adventure, de nummer twee, rekent dit jaar op een groei van 7% à 10%, net als vorig jaar.

‘Je ziet dat vakantiekampen sneller vol raken’, zegt ook Froukje Hajer van brancheorganisatie Steunpunt Kindervakanties. ‘Het is een goede vorm van opvang als ouders moeten werken.’
Hoeveel kinderen deze zomer precies op kamp gaan, is onbekend. Bij de laatste telling in 2013 had de brancheorganisatie 1105 vakantiekampen van 95 aanbieders in beeld, waar ruim 39.000 kinderen naartoe gingen. Ondernemer Mensink schat dat het dit jaar om 100.000 kinderen gaat. Als ook de scouting (100.000 leden) en alle sportkampen worden meegeteld, is dit aantal nog veel hoger, zegt Hajer.
Driegangenmenu
Bij Club Adventure zijn vooral de survival- en bushcraft-kampen populair. Ook de avonturenkampen voor 5- tot 8-jarigen zijn in trek. Het bedrijf richt zich op tweeverdieners met een beperkt aantal vakantiedagen, zegt directeur Valenteijn. ‘Wij bieden ongeveer 36 kampen aan voor verschillende leeftijdsgroepen en focussen op kwaliteit en veiligheid. We hebben vaste bedtijden, echte koks die werken met verse groenten, een driegangenmenu en een fruit- en notenbar. Daar letten ouders heel erg op.’
Bij Vinea zijn outdoor- en windsurfkampen populair. Ook ‘leerzame’ kampen zitten in de lift. Denk aan een codekamp waar ’21e eeuwse vaardigheden’ zoals mediawijsheid en creatief denken centraal staan, een taalkamp om Engels te leren of een wetenschapskamp in samenwerking met de TU Delft. ‘Ouders zijn bewuster dan vroeger en vinden dat hun kind ook in de zomervakantie iets moet leren’, aldus Mensink. ‘Het is dus niet alleen maar bootje varen of klimmen.’

Zomerkamp is nog niet ingeburgerd
Hoewel het aantal boekingen stijgt, is het zomerkamp nog lang niet ingeburgerd. Zelfs met een ruime schatting van 200.000 deelnemers gaat het om iets meer dan 10% van alle kinderen van 5 tot 15 jaar.
Het enthousiasme voor een zomerkamp is vaak afhankelijk van de ervaringen van ouders, merkt Valenteijn van Club Adventure. ‘Sommige ouders gingen vroeger op zeilkamp en zeggen tegen hun kinderen: “Dit wil je niet missen.” Andere ouders zijn het totaal niet gewend en vinden het zielig.’
Voor Sofie (11) is het simpel: ‘Mijn broer is ook op kamp, dus waarom ik niet? Alleen thuiszitten is niet leuk.’ Samen met Noa (12) – nu al haar beste vriendin – sprokkelt ze hout voor het kampvuur. Voor Noa is het bushcraft-kamp haar tweede kamp deze zomer. ‘Ik was hiervoor op hockeykamp. Mijn ouders hebben het te druk met hun werk. Dit is mijn vakantie.’
Heimwee naar huis hebben de twee meiden niet. ‘Je hebt het veel te druk om je ouders te missen’, zegt Sofie lachend. Noa knikt instemmend: ‘Mijn vader vond het best wel spannend om mij naar kamp te brengen. Je bent toch ver van huis. Maar alles gaat goed.’
Thuisfront wil alles weten
De tijd dat ouders pas bij thuiskomst horen hoe hun kind het heeft gehad, zijn door de smartphone bij veel zomerkampen voorbij. Bij Club Adventure zijn er in een kampweek meerdere ‘belmomenten’ naar huis. Ouders kunnen daarnaast een app downloaden voor dagboekverhalen met foto’s.
Ook Vinea stuurt ‘proactief’ foto’s en berichten via een ouderapp. Telefoons en tablets zijn bij beide organisaties toegestaan, al is het gebruik gereguleerd. Maar, zegt Mensink met een knipoog: ‘Een ideale ouder belt niet.’

FNV Zomerkamp houdt vast aan de traditie: telefoons blijven thuis en op het kampeerterrein is geen wifi. ‘Dit is wel echt een week zonder je ouders en zonder contact’, zegt organisator Marco Buld. Om verveling in de vrije uurtjes te voorkomen, heeft de organisatie een festivalterrein ingericht, inclusief airhockeytafel en bioscoop. ‘Zonder telefoons gaan ze juist dingen met elkaar doen. De meeste kinderen hoor je er niet over.’
Buld organiseert dit jaar voor de 22e keer het zomerkamp, dat er met de strakke bungalowtenten, festival-wc’s en leiding met portofoons behoorlijk professioneel uitziet. ‘Dit kamp kost de vakbond veel geld’, erkent hij. ‘Dat is soms lastig uit te leggen. Je kunt niet zeggen dat er na een zomerkamp weer honderd leden bij zijn.’
Technicus René Tammer, ook zomerkampveteraan, heeft de rekensom snel gemaakt. ‘De jeugd heeft de toekomst hè? Dit zijn onze potentiële nieuwe leden. Die moet je al kennis laten maken met de vakbond. Het mooiste is dat de kinderen komen en dat we een gezellige week hebben zonder trammelant. Ze vinden het allemaal prachtig.’
Groeikansen
Als het aan Steunpunt Kindervakanties ligt, gaan meer kinderen op kamp. De organisatie denkt na over manieren om het enthousiasme bij ouders en kinderen aan te wakkeren, zoals een campagne. ‘We willen laten zien dat een kamp goed is voor de empowerment van kinderen’, zegt Hajer. ‘Ze verleggen hun grenzen en daar groeien ze van.’
De nieuwe speler Juvigo, een soort booking.com voor zomerkampen, ziet volop groeikansen. Het Duitse bedrijf is deze zomer voor het eerst in Nederland actief en helpt kleinere aanbieders om vindbaar te worden. ‘Nederlandse aanbieders focussen vooral op de zomervakantie, maar er zit nog veel potentieel bij de mei- en herfstvakantie’, aldus oprichter Björn Viergutz.
Ook ondernemer Mensink is optimistisch. Tegelijkertijd tempert hij de verwachtingen. De vraag naar zomerkampen kan per maand en jaar verschillen en is afhankelijk van het weer en de economie. Een groot deel van de branche bestaat bovendien uit kleine, ideële vrijwilligersorganisaties die nauwelijks geld verdienen.
‘De vooruitzichten zijn goed, maar er zal ook wel weer een recessie aankomen’, zegt Mensink. ‘Een gezinsvakantie is nog een eerste levensbehoefte, een zomerkamp is altijd een extraatje. Dat mag niet al te duur zijn. Met de schaal die wij inmiddels hebben, kunnen we geld verdienen. Maar het zijn niet de marges van de grote internetbedrijven.’
Zo gaat het in het buitenland
Verenigde Staten
In de Verenigde Staten duurt de schoolvakantie in de zomer twee tot drie maanden. Ter vergelijking: het aantal vakantiedagen is 11 tot 20 dagen, afhankelijk van iemands werkervaring. Zomerkampen springen hier handig op in. Naar schatting zijn er 8400 kampen met overnachting. Jaarlijks gaan zo’n 14 miljoen kinderen (plus volwassenen als begeleiding) op zomerkamp. De prijs voor een week ligt tussen de $630 en $2000. Volgens de American Camp Association gaat het om een markt van $18 mrd.
België
In Vlaanderen gaan deze zomer naar schatting 245.000 kinderen en jongeren op zomerkamp met de jeugdbeweging. Met 108.000 leden is Chirojeugd Vlaanderen de grootste organisatie, gevolgd door de ‘Scouts en Gidsen’. Hoewel de namen oubollig klinken, hebben jeugdbewegingen een hip imago. Bij een op de vijf scoutinggroepen is zelfs een wachtlijst. Belangrijkste aantrekkingskracht? De belofte van vriendschappen voor het leven.
Duitsland
Voor ouders die in de voormalige DDR zijn opgegroeid, is twee tot drie weken op zomerkamp gaan heel normaal, zegt Björn Viergutz van de Duitse vergelijkingswebsite Juvigo. Zij geven dit aan hun eigen kinderen door. Ook in het westen van Duitsland zijn zomerkampen in opkomst, merkt Viergutz. Hij ziet potentie voor Nederlandse aanbieders: ‘Waarom zou een kind uit Keulen 700 kilometer moeten reizen voor een surfkamp bij de Oostzee, als er ook een surfkamp in Nederland is?’
Bron: https://fd.nl/economie-politiek/1309992/zomerkampen-voor-kids-zitten-in-de-lift